10 tips voor het schrijven van een boek

Wat je moet weten als je een boek wilt schrijven

Sinds we allemaal een computer of laptop in huis hebben worden er veel meer boeken geschreven én uitgegeven. Deze schrijvers zijn vaak op zoek naar tips voor het schrijven van een boek en daarom dit blog.
Iedereen heeft wel een verhaal te vertellen. Een levensverhaal, een verzonnen verhaal of misschien iets leerzaams zoals een handboek over zelf kruiden kweken. Er zijn allerlei soorten boeken: thrillers, autobiografische romans, boeken met korte verhalen, kinderboeken en ga zo maar door. Maar hoe doe je dat, zelf een boek schrijven. Hoe begin je, waar moet je op letten en wat moet je vooral niet doen?

We geven je hierna 10 tips voor het schrijven van een boek, zodat je goed voorbereid aan de slag kunt met jouw verhaal. De Schrijverije heeft al heel veel boeken gecorrigeerd en geredigeerd en weet welke do’s and don’ts er zijn.

Tip 1: Nadenken over je boek

Het klinkt misschien een beetje overbodig als tip maar denk goed na over je boek. Waarschijnlijk denk je er al heel lang over een boek te gaan schrijven. Maar wat komt er allemaal bij kijken? 
Wat wil je precies vertellen, wie wil je bereiken en wat wil jij zelf met je boek bereiken? Het antwoord op deze vragen is namelijk van invloed op het gehele verdere proces van het schrijven en uitgeven.
Wil je je levensverhaal op papier zetten, vijftig boeken drukken en deze uitdelen aan familie? Of wil je proberen een bestseller te schrijven en miljoenen exemplaren verkopen? Misschien schrijf je dat handboek over het zelf kweken van kruiden of een leerboek voor ICT’ers.

Gaat het om dat familieboek dan luistert het allemaal wat minder nauw. Je kunt gewoon beginnen en je verhaal opschrijven, misschien wat foto’s erbij en dan naar de drukker. Een spelfout of een wat minder professionele uitstraling is niet zo heel erg.
Voor die bestseller zul je echter meer je best moeten doen. Je verdiepen in de doelgroep, de lezer dus, en zorgen voor perfecte spelling en indeling. De druk moet professioneel zijn en zijn voorzien van een goede foto en achterflap. Kortom, meer investeringen in geld en tijd. Misschien moet je vooraf onderzoek doen naar je doelgroep.
Ook voor het handboek of cursusboek gelden zwaardere eisen. Hier is het extra belangrijk je te verdiepen in je doelgroep en moet je vooraf goed bedenken hoe je je boek indeelt.

Boek uitgeven in eigen beheer? Wij werken samen met uitgeverij Pumbo.
Maak via deze link een account aan en ontvang een gratis proefexemplaar van jouw boek!

Tip 2: Een cursus volgen

Wil je serieus aan de slag met het zelf schrijven van een boek dan kan het slim zijn om eerst eens een cursus te volgen. Er zijn er veel, afgestemd op het soort boek dat je wilt schrijven. Vaak zijn het online schrijfcursussen waarvoor je de deur niet uit hoeft. Het schrijven van een kinderboek vergt heel andere kennis en vaardigheden dan het schrijven van een thriller. Je leert tijdens zo’n cursus bijvoorbeeld hoe je personages krachtiger maakt en tot leven brengt of hoe je maximale spanning brengt in je verhaal. Hoe je een cliffhanger schrijft, gedichten schrijft, je levensverhaal boeiend op papier zet of een specifiek onderwerp helder en duidelijk uiteenzet.

Tip 3: Voorbereiden of uit de losse pols

Het schrijven van het boek zelf is voor iedereen een persoonlijk proces. Er zijn schrijvers die gaan zitten en beginnen. Er zijn schrijvers die een jaar lang alles uitpluizen, indelen en bedenken voordat ze een letter op papier zetten. Ga na wat voor type mens jij bent, wat het beste bij jou past en bij jouw boek. Ben je een chaoot en vermoed je dat je de draad tijdens het schrijven zult kwijtraken? Maak dan in ieder geval tevoren een indeling van hoofdstukken en bedenk de hoofdlijnen. Ben je altijd een Pietje Precies? Dan zul je waarschijnlijk liever alles helemaal uitdenken voordat je gaat schrijven. Ben je enorm creatief en ben je zelf ook benieuwd hoe je verhaal zal vormkrijgen? Begin gewoon en kijk hoe het gaat. Voor dit type mens kan een compleet uitgedacht plan namelijk ook averechts werken en de creativiteit in de weg staan.

Voor een cursusboek is vooraf indelen wel een must. Welke onderwerpen komen aan bod, welke stof moet worden behandeld en hoe, op welk niveau zit de lezer/cursist in verband met woordkeus en gebruikte voorbeelden en moeten er oefenopgaven worden bedacht?

Tip 4: Wel of geen meelezers

Je leest het vaak als tip: laat anderen meelezen tijdens jouw schrijfproces. Vinden de lezers het spannend, lekker geschreven, te moeilijk, saai, of wat dan ook? Bedenk of jij hier wel tegen kan. Kritiek krijgen is altijd lastig, zeker als je midden in het schrijven van een boek zit. Voor de ene schrijver kan het heel goed werken, voor een ander kan die kritiek moeilijk en zelfs demotiverend zijn. Vraag is ook of je er echt iets mee opschiet. Je zult waarschijnlijk aan familie of vrienden vragen mee te lezen en dat zijn nu juist de mensen die jou niet snel zullen bekritiseren. Wat heb je dan aan dat commentaar?

Anderzijds, vreemden vragen kan natuurlijk wel maar wat is hún reactie waard. Het kan heel verwarrend zijn om van de een te horen dat je boek makkelijk leest en spannend is en vervolgens van een ander te horen dat het wat saai is geschreven, de zinnen langer moeten of juist korter en de verhaallijn onduidelijk is. Wat moet je er mee.  

Tip 5: Een goede werkplek

De meeste schrijvers hebben rust nodig om goed te kunnen schrijven. Zowel wat de werkplek betreft als in hun hoofd. Het is dus belangrijk om te zorgen voor een plek die geschikt is om aan je boek te werken en een tijdstip dat je daar de rust voor hebt. Een plek waar je kunt liggen, zitten of staan om te schrijven. Want dat kan allemaal tegenwoordig, je hebt het voor het uitkiezen. Met je laptop op de bank, op een goede bureaustoel aan een bureau of misschien werk je liever staand, achter je stabureau. Goed voor de rug, zeker als je deze houdingen afwisselt.
Zorg dat je niet constant kunt worden afgeleid. Een boek schrijven met drukke televisieprogramma’s op de achtergrond, aandacht vragende kinderen of huisdieren werkt voor de meeste mensen niet. Je telefoon uitzetten kan ook bijdragen aan meer rust en minder afleiding.

Tip 6: Heb je wel tijd en energie voor het schrijven van een boek?

Het lijkt je fantastisch: elke dag een paar uur werken aan je boek, een weekje weg om te schrijven of de hele zomervakantie gebruiken om je boek af te ronden. Heb je daar wel tijd én energie voor? Als je nu elke avond, als de kids in bed liggen, uitgeblust op de bank zit, dan zal het moeilijk worden om die uurtjes te gebruiken voor het schrijven van je boek. Een weekje weg om te schrijven kan aantrekkelijk zijn maar hoe vaak kan dat in de praktijk? En kan je eigenlijk wel weg, of moet je dan 1001 dingen regelen om de boel thuis op de rit te houden? En ja, tijdens de zomervakantie schrijven kán leuk zijn maar is dat in jouw geval ook zo? Als je met drie jonge kinderen met vakantie gaat ben je waarschijnlijk nog drukker en vermoeider dan wanneer je thuis bent en werkt.

En last but not least: je hebt ook zelf die vrije weekjes en vakanties nodig om uit te rusten.
Wel voldoende tijd en energie voor het schrijven van een boek? Aan de slag dan!

Tip 7: Spelling en grammatica

Lang niet iedere schrijver is goed in spelling en grammatica. Dat hoeft geen probleem te zijn. Er zijn genoeg correctoren die je boek willen nakijken. Dat kost natuurlijk wel geld, maar het is onontbeerlijk. Ook als je wél goed bent in spelling en grammatica heb je altijd een corrector nodig. Niemand is immers onfeilbaar, ook je corrector niet overigens. Je kunt wel iets doen om de kosten van een boekcorrectie naar beneden te brengen:

  • Je spelling en grammatica oefenen en verbeteren
  • Werken in Word + spellingcontrole
  • Je vooraf verdiepen in interpunctie
  • Een paar mensen die wat van spelling en grammatica weten je boek laten corrigeren

Het eerste spreekt voor zich. Als je een paar lessen neemt in de Nederlandse taal, eventueel afgestemd op het schrijven van een boek, kan je winst behalen. Werken in Word + spellingcontrole voegt veel toe. Je kunt dan veel foutjes voorkomen. Bedenk echter dat alléén spellingcontrole door Word echt onvoldoende is. Word is slim, maar niet slim genoeg. Vooral fouten in D en T gebruik komen veel voor.

Je vooraf verdiepen in interpunctie kan je ook veel opleveren. Het corrigeren van interpunctie kost een corrector namelijk veel tijd (en jou dus geld). Het gaat om gebruik van komma’s en punten. Vooral dialogen zijn moeilijk. Wanneer enkele en dubbele aanhalingstekens, komt de komma vóór of na het aanhalingsteken en andere lastige dingetjes. Op internet is hierover veel te vinden zodat je het zo goed mogelijk kunt toepassen. Dat scheelt je geld. Lees ook het blog over interpunctie van De Schrijverije.
Tenslotte kan je je boek laten nakijken door een paar kennissen. Een bevriende docent, een neef die goed schrijft en dergelijke. Zij halen al veel fouten uit je manuscript zodat de corrector weer minder heeft te doen.

Tip 8: Schrijven in Word

Met de hand op een vel papier schrijven heeft weinig zin. Alle boeken worden digitaal aangeleverd. Doe je het toch, dan moet het manuscript later alsnog worden uitgetypt. Dat kan natuurlijk wel maar dat kost je geld, of veel tijd. Word is het meest gangbare programma voor het schrijven van teksten. Kies daar dus voor zodat de uitgever, de tekstcorrector en anderen je manuscript gemakkelijk kunnen openen en bewerken.
Kies voor een weergave die past bij de uitgave van je boek. Dus schrijf op A5 (half vel gewoon printpapier). Dit heeft als groot voordeel dat je ook visueel vanaf het begin een idee krijgt hoe je boek er ongeveer komt uit te zien. Het helpt bij het indelen van hoofdstukken en alinea’s en je hebt zicht op het aantal pagina’s dat je al hebt.  

Tip 9: Laat je manuscript corrigeren

We hebben hiervoor al gezegd: je manuscript moet altijd worden gecorrigeerd en geredigeerd door een tekstcorrector. De kosten van corrigeren hangen af van meerdere factoren. Natuurlijk van de lengte van je boek maar ook van de kwaliteit van de tekst. Althans, als je voor De Schrijverije kiest. Veel correctoren rekenen met een woordprijs. De Schrijverije vindt dat dat niet eerlijk is omdat de kwaliteit van manuscripten zo uiteenloopt. Als de schrijver moeite heeft gedaan een goed manuscript aan te leveren, dan hoeft het corrigeren en redigeren ervan veel minder te kosten.

Bij De Schrijverije wordt dan ook gewoon gekeken naar het aantal uren werk dat met de correctie is gemoeid. Doorgaans ben je dan stukken goedkoper uit, ook omdat er met een alleszins redelijk uurtarief wordt gerekend.
Vraag in ieder geval meerdere offertes aan, dan kan je zelf nagaan wat de gemiddelde prijs voor corrigeren van je manuscript is. Wees voorzichtig met heel lage offertes. Er zijn natuurlijk ook mensen die boeken corrigeren maar daarvoor niet zijn gekwalificeerd. Uiteindelijk ben je dan (veel) duurder uit omdat je manuscript dan een tweede keer moet worden nagekeken.

Tip 10: Uitgeven van je boek

En dan is het zover: je boek kan worden uitgegeven. Hoe ga je dat aanpakken? Iedereen kent wel successtories van schrijvers die via een uitgever in één klap wereldberoemd worden. Die kans is sowieso echter heel klein en tegenwoordig heb je daarop nog minder kans. Sinds de boekencrisis en daarmee het opheffen van allerlei boekwinkels, geven uitgevers veel minder boeken uit. Er wordt minder gelezen hoewel boeken de laatste tijd weer iets populairder zijn geworden.

Voor het uitgeven van jouw boek zijn er twee mogelijkheden: je zoekt een uitgever die je boek wil uitgeven of je doet het zelf. Wat zijn de voordelen, nadelen en mogelijkheden?

Als je kiest voor een uitgever, dan moet je je manuscript opsturen ter beoordeling. Meestal krijg je een “nee” (vaak na lang wachten), heel soms een “ja”. Die “ja” betekent dat de uitgever je boek wil uitgeven. Daar kleven nogal wat nadelen aan. Een groot nadeel is dat een uitgever doorgaans inspraak wil en je het boek deels moet herschrijven, hoofdstukken moet schrappen of andere dingen moet aanpassen. Dat is niet leuk en voor veel schrijvers een reden om het niet te doen. Voordeel kan zijn dat de uitgever zijn best zal doen jouw boek te verkopen, (een deel van) de kosten voor het uitgeven van je boek zal betalen en je boek onder de aandacht zal brengen bij zijn netwerk.

Pas op: sommige uitgeverijen zijn verkapte drukkerijen. Zij doen het voorkomen of ze je boek uitgeven maar in feite is het niet meer dan een manier jou geld uit je zak te kloppen. Alle kosten + risico’s liggen bij jou. Je bent verplicht een corrector (tegen hoge prijzen) van hen in te huren, je moet verplicht een aantal boeken afnemen (soms wel een paar honderd) en zij doen niets om jouw boek te promoten. Pas vooral op met slogans als “Wij geven alle boeken uit”.

Geef je een boek uit in eigen beheer, dan heb je alle vrijheid. Het kost je niks, behalve wat kleine investeringen. Het gaat meestal om Print on Demand. In het Nederlands is dat printen op verzoek. Je boek wordt dus pas gedrukt op het moment dat iemand het koopt. De kosten die je maakt zijn heel gering en bestaan bijvoorbeeld uit de aanschaf van een ISBN-nummer; een unieke code voor je boek. Je krijgt dan een scancode waarmee je boeken onder meer in boekwinkels kunnen worden gescand. In een volgend blog meer over Print on Demand en andere manieren van uitgeven.

Samenwerking Uitgeverij/Drukkerij Pumbo en De Schrijverije

Sinds 2021 werkt De Schrijverije samen met Pumbo. In feite was deze samenwerking er al veel langer. De Schrijverije corrigeert en redigeert boeken en raadt voor het uitgeven ervan altijd Drukkerij Pumbo aan. Dit, omdat De Schrijverije over Pumbo veel goede reviews van haar klanten krijgt. De auteurs zijn zeer te spreken over de hulp, transparantie en goede voorwaarden die Pumbo biedt. Wil je ook profiteren van alle voordelen én een gratis proefexemplaar van je eigen boek ontvangen? Meld je dan via deze link aan bij Pumbo.

Reacties zijn gesloten.